گوشورون (بررسی سیمای تمثیلی و اساطیری گاو در شاهنامه ی فردوسی)

بازتاب باورهای اساطیری رستنی‌ها در شاهنامه فردوسی

شاهنامه آیینه‌ای تمام‌نما از هویت و باورهای کهن ایرانیان در گذشته‌های دور تا پایان دوره ساسانیان است. بسیاری از باورهای کهن ایرانی در هر سه بخش این شاهنامه به‌ویژه در دوره اساطیری و حماسی تجلی یافته است. رستنی‌ها، پدیده‌هایی هستند که در اسطوره‌ها و باورهای توتمی و آنیمیسمی‌ـ که شکل‌هایی از دین‌های ابتدایی‌اند ـ نقش درخور تأملی دارند. بازتاب این باورها را که گاه با اساطیر دیگر اقوام مشترک است در...

بنیادهای تمدّن اساطیری در شاهنامه فردوسی

بشر پیوسته در مسیر پیشرفت و توسعه مدنیّت گام برداشته است و بی­ تردید جوامع متمدّن امروزی مرهون تلاش ­های نخستین انسان­ هایی است که گاه به صورت فردی و عالمانه و گاه به شکل جمعی و احیاناً تصادفی و به طریق آزمون و خطا مسیر تمدن و زندگی نوین بشری را فراهم آورده و سنگ بنای جوامع کهن را نهاده ­اند. در الگوهای تاریخی، نخستین آموزش ­ها و کردارهای تمدن­ ساز غالباً در میان جوامع ابتدایی و اولیه شکل گرفته است...

بررسی جنبه های تمثیلی و نمادین در بخش های اساطیری و پهلوانی شاهنامه ی فردوسی

چکیده: همه ی آفرینش های ادبی و هنری جهان در مسیر خود با حقایق پنهان و آشکار نمادها در آمیخته اند و پدید آورندگان این آثار، به اقتضای زمینه های فرهنگی و اجتماعی، از زبان سمبلیک استفاده می نمایند، تا از این طریق بتوانند تأثیر نوشته ی خویش را بر ذهن و اندیشه ی بشری افزایش دهند و بر جاودانگی و تأویل پذیری آن بیفزایند. شاهنامه ی فردوسی صحنه ی هم نبردی و ستیز همیشگی ناسازگارهاست که در آن نمادهای نی...

بررسی پدیده های طبیعی اساطیری در شاهنامه ی فردوسی

شاهنامه آیینه ی تمام نمای فرهنگ و تمدّن کهن است که در سه بخش اساطیری ، حماسی و تاریخی سروده شده است . بازتاب بسیاری از باورهای کهن ایرانی و غیرایرانی ارزش ویژه ای به این اثر می بخشد . بسیاری از این باورها نشان گر ارتباط تنگاتنگ انسان با پدیده های طبیعی است . در این پژوهش ضمن مقایسه ی اجمالی بین پدیده های طبیعی در اساطیر ایران با تمدن های کهن دیگر به بررسی تقدّس و نقش ایزدگونه ی این پدیده ها در شا...

بازنمایی اسطوره¬¬ی صعود در شاهنامه¬ی فردوسی

سیمای تمثیلی گاو در آیین مهر (میترایسم) و چگونگی بازتاب آن در مثنوی معنوی مولانا

 مهر یا میترا یکی از ایزدان دین زرتشت است که گاهی نماد آتش و اهورامزدا، یا خورشید است که فلسفة اشراق و نور و نعمت را نشان می‌دهد. رازآموزترین و شگفت‌ترین ماجرای مهر، پیکار با گاو نخستین است. میترا با کشتن گاو ازلی و جاری کردن خونش به شکوفایی و آفرینش سودمند زمین کمک می‌کند. باور به قربانی برای رهایی از نیروهای شر و اهریمنی به منظور دستیابی به برکت درگذر زمان به شکل‌های مختلف همراه همیشگی مردمان...